Układy automatyki zastosowane w okrętownictwie w ogólnym pojęciu nie różnią się od innych układów automatyki. Specyfika tej dziedziny automatyki wiąże się jednak ze środowiskiem, w którym okrętowe układy automatyki działają, ponieważ warunki otoczenia morskiego zdecydowanie różnią się od warunków panujących na lądzie lub w powietrzu.

Wraz z rozwojem automatyki i jej zastosowania w różnych obszarach techniki, a także potrzeb opracowania zdalnych, autonomicznych, inteligentnych i przyjaznych dla człowieka układów sterowania statków, oceanotechnicznych obiektów pływających oraz platform wiertniczych pojawiła się nowa dziedzina techniki w okrętownictwie, którą nazywa się „okrętowe układy automatyki”.

W odpowiedzi na wzrastające potrzeby przemysłu okrętowego przedmiot pod tytułem „okrętowe układy automatyki” został wprowadzony do programu studiów magisterskich na Wydziale Oceanotechniki i Okrętownictwa Politechniki Gdańskiej, w 2001 roku. Jednak nieliczne, mało dostępne i nieuaktualnione pozycje literaturowe nie były w stanie zaspokoić potrzeb studentów i środowisk okrętowych.

Podręcznik ten jest próbą częściowego wypełniania istniejącego braku z tej dziedziny. Treść podręcznika odpowiada programowi przedmiotu „okrętowe układy automatyki”, wykładanemu na Wydziale Oceanotechniki i Okrętownictwa Politechniki Gdańskiej (obecnie Wydział Inżynierii Mechanicznej i Okrętownictwa). Może on służyć również studentom uczelni morskich, cywilnych i wojskowych, w zakresie:

—           identyfikacji statku jako obiektu sterowania,
—           modelowania oddziałujących na statek zakłóceń,
—           modelowania ruchu statku,
—           modelowania ruchu statku (sterowanie kursu i prędkości),
—           sterowania napędu statku oraz
—           wpływu sterowania na stan naprężeń w układzie napędowym statku,

w warunkach zdeterminowanych i stochastycznych. Ponadto, może być użyteczny także inżynierom, zainteresowanym wymienionymi wyżej aspektami sterowania statku.